wtorek, 12 lutego 2013

Zwolnienie z opodatkowania wkładów niepieniężnych w spółkach osobowych

W polskim prawie wniesienie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki niemającej osobowości prawnej nie zawsze jest jednoznacznie traktowane z punktu widzenia podatkowego. Samo wniesienie aportu nie wiąże się z żadnymi bezpośrednimi korzyściami dla tej osoby, co według orzecznictwa niektórych izb skarbowych daje wystarczającą podstawę do tego, aby operacja ta była obojętna z punktu widzenia podatku od dochodów osób fizycznych. Jednakże brak bezpośrednio takiego przepisu, a jedynie interpretacja indywidualna każdego z naczelników, doprowadziła do sytuacji, że zbieżny stan faktyczny był wielokrotnie różnie definiowany - raz powodował obowiązek podatkowy, innym razem nie. W związku z rozbieżnymi interpretacjami zaprojektowano nowelizację przepisów, która miała na celu wykluczenie sprzecznych interpretacji dotyczących tej kwestii. Nowelizacja weszła w życie z dniem 01.01.2011 roku i usystematyzowała kwestię opodatkowania aportu wniesionego do spółki niemającej osobowości prawnej. W przepisach znalazł się zapis, zgodnie z którym : "Wolne od podatku dochodowego są (...) przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki."   
W momencie wejścia w życie nowelizacji pojawiły się w indywidualnych interpretacjach opinie, że skoro dopiero z dniem 01.01.2011 pojawił się jednoznaczny przepis zakazujący opodatkowywania takich transakcji, to przed tą datą takie transakcje powinny jednak ulec opodatkowaniu. Jednakże Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę, z której wynikało między innymi, iż do zdarzeń sprzed nowelizacji brak jest przepisów prawa jednoznacznie zawierających normę prawną nakładającą obowiązek podatkowy na osobę fizyczną w związku z wniesieniem przez nią aportu do spółki osobowej. Organy podatkowe mogą egzekwować tylko taki obowiązek podatkowy, który bezpośrednio wynika z treści przepisów prawa. Należy zauważyć, że samo wniesienie wkładu niepieniężnego jest rozpatrywane w kategorii przychodu, jednak przychód ten włączony został do katalogu zwolnień przedmiotowych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Poniżej przedstawiam wyrok NSA (II FSK 836/09), który jednoznacznie podkreśla, że w przedmiotowej sprawie nie ulega opodatkowaniu operacja wniesienia aportu. Wyrok ten był odpowiedzią na złożenie skargi kasacyjnej przez Skarżącego w stosunku do wydanej interpretacji indywidualnej. Stan faktyczny był następujący:  osoba fizyczna posiada około 90 % akcji w spółce akcyjnej, akcje te zostaną wniesione jako wkład do spółki komandytowej z siedzibą w Polsce. We wskazanym stanie faktycznym Skarżący zapytał, czy w momencie wniesienia udziałów do spółki komandytowej powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych po stronie osoby fizycznej lub spółki komandytowej?  W interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2008 r. Minister Finansów stwierdził, że stanowisko Strony w zakresie dotyczącym skutków podatkowych wniesienia akcji spółki akcyjnej do spółki komandytowej dla osoby fizycznej jest nieprawidłowe, gdyż żaden z przepisów u.p.d.o.f. nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wniesienia akcji spółki kapitałowej do spółki osobowej.
Zdaniem Skarżącego, Minister Finansów błędnie utożsamia takie wniesienie akcji z ich "odpłatnym zbyciem".
Wprawdzie jest ono zbyciem akcji/udziałów, bo zmienia się ich właściciel, ale nie o charakterze odpłatnym, a to oznacza, że nie jest "odpłatnym zbyciem". Interpretacja NSA na przedmiotową sprawę była taka, że opisana czynność nie miała charakteru odpłatnego, a co za tym idzie nie sposób  ustalić, co jest przychodem w takim przypadku, jaką wartość osoba wnosząca wkład niepieniężny otrzymuje lub ma otrzymać w zamian za niego. Wniesienie wkładu niepieniężnego o określonej wartości nie może być jednocześnie uznane za zwrotne otrzymanie przychodu w wysokości właśnie wartości wnoszonego wkładu. Wartość wnoszonych akcji staje się wartością wkładu w kapitale spółki, jednak dopiero w momencie faktycznego uczestnictwa w zyskach i stratach tej spółki powstaje podstawa do opodatkowania. Ponadto, NSA zakwestionowało interpretację indywidualną, twierdząc że nie ma możliwości, aby obiektywnie oszacować wartość przychodu z tytułu objęcia aportem udziału w spółce. W przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki osobowej nie występuje pojęcie "ceny". Nie jest możliwe zastosowanie ogólnych zasad ustalania przychodu. W przypadku wniesienia aportu do spółki osobowej można spróbować odwołać się do konstrukcji "udziału w spółce". Jednakże,  w przypadku spółki osobowej pojęcie to obejmuje nie tylko uprawnienia majątkowe wspólnika, ale także niemajątkowe. Ustalenie zatem bieżącej wartości rynkowej "udziału w spółce" jako całości w dniu wniesienia wkładu byłoby praktycznie bardzo problematycznie.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz